Piękno klasycznej literatury rosyjskiej

książka z tytułem napisanym cyrylicą obok siatki na owoce

Literatura rosyjska na stale zagościła w kanonie klasycznej literatury. Dzisiaj przyjrzymy się dwóm wybitnym arcydziełom literatury rosyjskiej, które warto przeczytać.

Literatura rosyjska jest znana i ceniona na całym świecie. Nie bez przyczyny na lekcjach języka polskiego nadal przerabia się „Zbrodnie i karę” Dostojewskiego, którego uznaje się za jednego z prekursorów powieści psychologicznej i egzystencjalizmu`. Nie sposób wymienić w krótkim wpisie blogowym wszystkich pozycji klasyki literatury rosyjskiej, które warto przeczytać, dlatego skupimy się na dwóch wybitnych pozycjach.

Arcydzieła literatury rosyjskiej: „Bracia Karamazow”

„Bracia Karamazow” Fiodora Dostojewskiego uznawana jest za jedną z najlepszych książek wszechczasów. O tym, że jest to literatura warta przeczytania wspominał chociażby Albert Einstein czy Sigmund Freud.

Nawiązania do „Braci Karamazow” pojawiają się także w wielu współcześnie wydanych pozycjach, wystarczy tutaj wspomnieć chociażby bestsellerową Ellanę Ferrante, gdzie jeden z bohaterów zachwyca się właśnie tą pozycja.

Na czym polega fenomen „Braci Karamazow”?

Ostatnie dzieło Fiodora Dostojewskiego powstało w czasach gwałtownie przyspieszającej modernizacji w Europie i Rosji – z jednej strony widoczny był wyraźny rozziew między inteligencją a ludem, a z drugiej – palące dylematy rewolucji socjalistycznej. Warto podkreślić, że Dostojewski planował napisanie kolejnych części tego dzieła, niestety zadania tego nie udało mi się zrealizować – pisarz zmarł.

Dostojewski był świetnym obserwatorem i wybitnym polemistą ­– jego dzieło to wyjątkowe opus magnum, studium XIX-wiecznej ludzkiej egzystencji, katastroficzna krytyka wymierzona w ślepo adaptowane liberalne „nowinki” przywiezione z Europy. W powieści pozornie wiele się nie dzieje – mamy motyw ojcobójstwa, miłości, zazdrości oraz winy i kary. Liczne przypisy do nowych wydań pokazują, jak wiele sytuacji opisanych w książce Dostojewski widział na własne oczy lub wyczytał w prasie. Spora część postaci przedstawionych w powieści miała swoich realnych odpowiedników. W książce znajdziemy tak mnogą ilość nawiązań i trawestacji klasyków literatury rosyjskiej, że samodzielnie nie sposób odczytać tutaj wszystkich możliwych tropów literackich.

„Braci Karamazow” świetnie czyta się po dziś dzień. Nie przeszkadzają w niej zupełnie archaizmy – piękno języka, doskonale poprowadzona intryga, szczegółowe i pogłębione portrety psychologiczne wszystkich bohaterów, robią niesamowite wrażenie na czytelniku. Książka nie traci praktycznie nic na czasie – wiara w Boga, krytyka elit, wymiaru sądownictwa, czy odwieczna batalia dobra ze złem, to tematyka, która nigdy się nie zestarzeje.

„Bracia Karamazow” to rosyjska książka w najlepszym tego słowa znaczeniu. Zdecydowanie warto zacząć przygodę z arcydziełami literatury rosyjskiej właśnie od tej pozycji!

Arcydzieła literatury rosyjskiej: „Martwe dusze”

Skoro pojawiła się postać Dostojewskiego, to nie może tutaj zabraknąć także Nikołaja Gogola, kolejnego klasyka literatury rosyjskiej. Po latach krytycy literaccy uważają „Martwe dusze” za jedną z najlepszych książek Gogola. Podobnie, jak w przypadku „Braci Karamazow”, autor planował kolejne odsłony cyklu, „Martwe Dusze” miały być jedynie elementem większej układanki. Niestety, w momencie, gdy Gogol opublikował powieść krytyka go nie oszczędziła – oskarżano go o oczernianie narodu, a nawet zdradę.

Na skutek tych oskarżeń autor „Martwych dusz” postanowił pościć i umartwiać się ad sobą. Gogol nie należał raczej do tych, którzy dobrze radzą sobie z krytyką. Ścisły autora post obejmował także unikalnie snu, co finalnie doprowadziło do śpiączki, a następnie śmierci. Istnieje także alternatywna wersja wydarzeń, która zakłada, że Gogol doprowadził siebie do takiego stanu na skutek wyrzutów sumienia spowodowanych orientacją homoseksualną i chęcią odbycia pokuty.

Bohaterem „Martwych dusz” jest Iwanowicz Cziczkow, który udaje się w interesach na rosyjską prowincję. Cziczkow „brata” się z różnymi grupami społecznymi – pije szampana z prezesem sądu, chodzi na bale, ale spotyka też żywych-nieumarłych, naznaczonych już przez ziemskie piekło ludzi.

„Martwe dusze” odczytuje się jako ostrą krytykę rosyjskiego aparatu urzędniczego, a podróż głównego bohatera równie często jest porównywana do „Piekła” Dantego. Prawdziwa uczta dla koneserów wybitnej, rosyjskiej literatury.

Regały uginają Ci się od książek, na które nie masz miejsca? Sprzedaj nam swoje książki!