Dynastia Windsorów odgrywała kluczową rolę w dziejach Wielkiej Brytanii, zarówno pod względem politycznym, jak i symbolicznym. Poprzez swoich przodków jest spokrewniona z większością domów panujących w Europie. W jej żyłach płynie nie tylko błękitna, ale i niemiecka krew. Poznaj fascynującą, pełną niespodzianek i szalenie ciekawą historię dynastii Windsorów.
Dynastia Windsorów – drzewo genealogiczne
Windsorowie to niewątpliwie najbardziej znana obecnie rodzina królewska na świecie. Jej drzewo genealogiczne prezentuje się następująco:
Dynastia Windsorów – skąd pochodzą i jak długo panują?
Historia Windsorów rozpoczyna się od znamienitego momentu w 1917 roku, kiedy to król Jerzy V zdecydował się zmienić nazwisko rodziny królewskiej z niemieckiego Saachsen-Coburg und Gotha na bardziej angielsko brzmiące Windsor, nazwy wziętej od jednej z głównych rezydencji królewskich, zamku w Windsorze. To symboliczne posunięcie miało na celu zespolenie brytyjskiej monarchii z narodem w czasach wojny.
Ojcem Jerzego V, czyli pierwszego władcy nowej dynastii, był Edward VII — syn królowej Wiktorii, która wywodziła się z dynastii Hanowerskiej i jako królowa Wielkiej Brytanii wyszła za mąż za niemieckiego księcia Alberta von Sachsen-Coburg und Gotha. Dynastia męża Wiktorii pochodziła z Saksonii i jest boczną linią niemieckiej dynastii elektorów saskich – Wettynów, której przedstawiciele, August II Mocny i August III Sas, zasiadali także na tronie polskim. Również hanowerska dynastia królowej Wiktorii miała niemiecki korzenie. Jak sama nazwa wskazuje, pochodzi od miasta Hanower w Niemczech.
Dynastia Windsorów w skrócie – najważniejsze informacje o monarchach
Linia sukcesji w rodzinie królewskiej jest ściśle określona. Prawo do dziedziczenia tronu przypada w pierwszej kolejności najstarszemu z dzieci sprawującego urząd monarchy. Do 2011 roku obowiązywała zasada primogenitury z preferencją potomków męskich, oznaczająca pierwszeństwo do tronu młodszych synów przed ich starszymi siostrami. Reguła ta została zniesiona, ale wciąż dotyczy dzieci królowej Elżbiety II. Na chwilę obecną pierwszy w kolejce do tronu po Karolu III jest książę William, a następnie jego dzieci: Jerzy, Karolina i Ludwik (George, Charlotte, Louis). Od początku istnienia rodu Windsor było pięciu brytyjskich monarchów: Jerzy V, Edward VIII, Jerzy VI, Elżbieta II i Karol III.
Jerzy V (George V)
Jerzy V (okres panowania: 1910– 1936) był królem Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii oraz cesarzem Indii od 1910 roku. Syn Edwarda VII, króla Wielkiej Brytanii (po śmierci królowej Wiktorii w 1901) i Aleksandry, córki Chrystiana IX, króla Danii. Jego żoną była Maria, córka Franciszka, księcia Teck. Mieli razem sześcioro dzieci: Edwarda VIII, Jerzego VI, Henryka, księcia Gloucester, Jerzego, księcia Kentu, Jana i Marię. Jest pierwszym władcą z dynastii Windsorów. Odziedziczył nazwę rodową Saxe-Coburg-Gotha (Saxe-Coburg and Gotha), która ze względu na niemieckie brzmienie nie była mile widziana w latach I wojny światowej. Dlatego w 1917 roku przyjął nazwisko Windsor.
Edward VIII
Edward VIII (okres panowania: 01.1936–12.1936) był najstarszym synem króla Jerzego V. Po niecałym roku panowania został pierwszym angielskim monarchą, który dobrowolnie abdykował. Decyzję podjął ze względu na związek z Wallis Simpson. Kobieta była dwukrotną rozwódką, dlatego brytyjski rząd, społeczeństwo i Kościół anglikański potępiły decyzję Edwarda o jej poślubieniu. Po ustąpieniu z tronu otrzymał tytuł księcia Windsoru.
Jerzy VI (George VI)
Jerzy VI (okres panowania: 1936–1952) był młodszym bratem Edwarda, który objął władzę po jego abdykacji. Początkowo nosił imię Albert (zwany też Bertiem), ale w hołdzie swojemu ojcu nosił imię Jerzego VI. Ożenił się z Lady Elizabeth Bowes-Lyon i mieli razem córkę Elżbietę II. Zyskał popularność i szacunek u poddanych, gdy podczas niemieckich nalotów na Londyn nie opuścił miasta, mimo że pałac był bombardowany dziewięć razy. Od dzieciństwa miał problemy z jąkaniem.
Elżbieta II (Elizabeth II)
Elżbieta II (okres panowania: 1952–2022) była najdłużej panującym monarchą w historii Wielkiej Brytanii. Rządziła 70 lat i 214 dni. Koronowana 2 czerwca 1953 roku. Córka Jerzego VI i Elżbiety Bowes-Lyon. Poślubiła księcia Filipa Mountbatten pochodzącego z niemieckiego rodu Glücksburgów. Na podstawie dekretu królewskiego z 1952 roku, ich potomkowie nadal uważani są za część rodu Windsor. W 1960 królowa zmodyfikowała swoją wolę, deklarując, że ci z jej potomków w linii męskiej, którym nie przysługuje godność książęca oraz tytuł „Królewskiej Wysokości” będą nosić nazwisko Mountbatten-Windsor, ale nadal pozostaną członkami rodu Windsor. Mieli razem czworo dzieci: Karola III, Annę, Andrzeja i Edwarda. To jedna z najbardziej rozpoznawalnych oraz podziwianych kobiet na świecie.
Karol III (Charles III)
Karol III (okres panowania: od 2022) znany dotychczas jako książę Walii, został ogłoszony królem Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej wraz ze śmiercią jego matki Elżbiety II, 8 września 2022 roku. W wieku ponad 70 lat jest najstarszą osobą, która zasiadła na tron brytyjski. Jego pierwszą żoną była Diana Spencer (zmarła 31 sierpnia 1997 roku), z którą ma dwóch synów: Wilhelma i Henryka. W 2005 wziął ślub z Kamilą Shand, znaną także pod nazwiskiem Parker Bowles.