Król Midas jest bohaterem wielu mitów greckich. Uchodził za człowieka żądnego bogactw, aczkolwiek niezbyt mądrego, dlatego zazwyczaj przypisuje się mu wyjątkową głupotę. Najbardziej jest znany z opowieści o złotym dotyku i oślich uszach. Poznaj ich streszczenie, plan wydarzeń i opracowanie.
Mit o Midasie – bohaterowie
W micie o Midasie występują następujące postacie:
- Midas – bogaty król Frygii, otrzymał nadprzyrodzoną zdolność zamieniania wszystkiego w złoto, głosował na Marsjasza podczas jego pojedynku z Apollem, za co został ukarany oślimi uszami.
- Dionizos – bóg płodności, dzikiej natury, winnej latorośli, teatru oraz wina, syn Zeusa i śmiertelniczki Semele, dał Midasowi dar zamieniania wszystkiego w złoto.
- Satyr – bóg grecki, demon leśny, bóstwo płodności, górną połowę ciała miał ludzką, a dolną zwierzęcą. Był jednym z członków orszaku Dionizosa.
- Nadworny fryzjer Midasa – pod karą śmierci nie mógł wyjawić sekretu króla o oślich uszach, jednak nie wytrzymał i wykrzyczał tajemnicę do wykopanej dziury w ziemi.
- Apollo – najpiękniejszy z bogów greckich, syn Zeusa i Latony, związany z poezją, muzyką, łowami, a także prorokowaniem. Wziął udział w pojedynku muzycznym z Marsjaszem. Przyprawił Midasa o ośle uszy.
- Marsjasz – satyr frygijski o wielkim talencie muzycznym. W pojedynku został ogłoszony zwycięzcą przez Midasa. W konsekwencji zazdrosny Apollo obdarł go ze skóry.
Mit o Midasie – streszczenie krótkie
Frygijski król zwany Midasem, oglądał swoje bogactwa każdego dnia. Pewnego razu służący znaleźli w ogrodzie śpiącego Sylena z orszaku Dionizosa i zabrali go do swojego władcy, który ugościł go i nakarmił. Kiedy bóg wina i zabawy się o tym dowiedział, postanowił w nagrodę spełnić jedno życzenie króla. Midas zażyczył sobie, aby wszystko, co dotknie, stawało się złotem. Tak więc Dionizos spełnił jego prośbę. Uradowany król bez namysłu zaczął zamieniać w złoto wszystkie przedmioty w swoim pałacu. Nie spodziewał się jednak, że dotyczy to również jedzenia. Głodny i spragniony udał się do świątyni boga i błagał go o zdjęcie czaru. Dionizos kazał królowi wykąpać się w rzece, która odtąd stała się złotonośna.
Innym razem król Midas stał się sędzią pojedynku boga muzyki, Apollina, i Marsjasza. Miał wskazać, który z nich gra lepiej na lirze. Władca ogłosił zwycięzcą Marsjasza, co bardzo rozgniewało Apolla. Bóg postanowił dać mu nauczkę i przyprawił mu ośle uszy. Od tej chwili król nieustannie nosił czapkę, a jego tajemnicę znał tylko nadworny fryzjer. Zachowanie sekretu było bardzo męczące, dlatego pewnego dnia fryzjer pobiegł nad morze, wykopał otwór i wykrzyczał o oślich uszach Midasa. W tym miejscu zaś wyrosła trzcina, której szum rozgłaszał tajemnicę.
Mit o Midasie – streszczenie szczegółowe
Frygią władał niegdyś król Midas, syn bogini Kybele. Był on dobrym człowiekiem, ale bardzo kochał złoto i słynął z chciwości. Codziennie rano i wieczorem król oglądał swoje bogactwa i myślał tylko o tym, jak je powiększyć. Pewnego dnia jego poddani znaleźli w ogrodzie śpiącego Sylena i przyprowadzili go na dwór. Midas rozpoznał w nim jednego z członków orszaku Dionizosa i ugościł go z honorami w swoim pałacu. Po paru dniach do Frygi zawitał również sam bóg. Gdy tylko zobaczył, jak dobrze potraktowano Sylena, obiecał, że w nagrodę spełni dowolne życzenie władcy. Chciwy i nienasycony król poprosił, aby wszystko, czego dotknie, zamieniało się w złoto. Bóg spełnił jego życzenie.
Od tego momentu, wszystko na drodze Midasa, i posadzka pod stopami, i jego szaty, łoże, ściany, których dotykał, stawało się złotem. Uradowany władca długo błądził po komnatach swego pałacu, nie mogąc nacieszyć się swoim darem. Wreszcie zgłodniał i zasiadł do wieczerzy. Gdy podniósł jedzenie do ust, zamieniło się ono w bryłę drogocennego metalu. Nawet wino zastygało w złocisty strumień. Król aż oszalał z głodu i zaczął uciekać od widoku złota. Na domiar złego zamienił swoją córkę w złotą statuę. Ostatkiem sił pobiegł do świątyni Dionizosa, rzucił się do stóp ołtarza i błagał boga, aby uwolnił go od tego przekleństwa. Dionizos ulitował się nad nim i kazał mu wykąpać się w rzece Paktolos. Gdy Midas to zrobił, został uwolniony od swojego daru, a rzeka stała się od tej pory pełna złotego piasku.
Nie był to jednak koniec pechowych doświadczeń króla z bogami. Któregoś razu Midas przechadzał się w zielonych gajach Arkadii. Szumiały drzewa, ptaki słodko śpiewały, lecz uszy władcy były głuche na muzykę leśną, a oczy nie widziały piękna przyrody, bo chciwy i nienasycony król nadal nieustannie myślał tylko o pomnażaniu i obliczaniu swych skarbów. W tym gaju znajdowała się również świątynia boga Apollina. Midas natrafił wówczas na pojedynek muzyczny Apollina z Marsjaszem i został ich sędzią. Dźwięki prostego instrumentu Marsjasza podobały się władcy Frygii bardziej niż wyszukana muzyka Apollona. Wówczas rozwścieczony bóg ukarał go oślimi uszami.
Od tej chwili biedny władca zaczął nosić czapkę i nigdy jej nie zdejmował. Tajemnicę oślich uszu Midasa znał tylko nadworny fryzjer, nad którym ciążyła groźba śmierci w przypadku wyjawienia prawdy. Służący nie mógł jednak wytrzymać i pewnego dnia udał się nad brzeg morza, gdzie wykopał głęboką dziurę i wykrzyczał do niej: „Król Midas ma ośle uszy”. Na miejscu tej dziury wyrosła trzcina i szumiąc rozniosła tajemnicę króla po całym królestwie.
Mit o Midasie – plan wydarzeń
Aby ułatwić sobie przyswojenie kolejności losów króla Midasa, warto zapoznać się z przygotowanym planem wydarzeń:
- Bogactwo króla Midasa
- Ugoszczenie Sylena z orszaku Dionizosa
- Przybycie boga do Frygii
- Nagrodzenie Midasa złotym dotykiem
- Konsekwencje daru króla
- Błaganie Dionizosa o odwrócenie daru
- Wykąpanie w rzece i zdjęcie czaru
- Spacer Midasa po gajach Arkadii
- Natrafienie na pojedynek Apollina i Marsjasza
- Zagłosowanie Midasa na Marsjasza
- Apollo karze Midasa oślimi uszami
- Wykrzyczenie sekretu przez nadwornego fryzjera
- Wyrośnięcie trzciny rozgłaszającej o tajemnicy Midasa
Mit o Midasie – interpretacja
Z królem Midasem łączą się dwa mity. Pierwszy z nich opowiada o wdzięczności bogów i konsekwencjach ludzkiej chciwości. Bohater był zafascynowany bogactwem, ale jego życzenie przyniosło mu izolację i cierpienie. Jego historia może być przestrogą przed nadmiernym ukochaniem dóbr materialnych i nauką o tym, że realizacja ludzkich marzeń czasami potrafi odbiegać od doskonałego o nich wyobrażenia. Dlatego każdy człowiek przed podjęciem decyzji powinien najpierw dobrze przemyśleć swoje priorytety i potrzeby.
Kolejny mit nawiązuje do problematyki winy i kary. Może być traktowany jako przestroga przed nadmierną pewnością siebie i błędnymi ocenami. Midas, choć był królem, popełnił błąd w osądzie muzycznym, co pokazuje, że nawet majętni i wysoko postawieni ludzie nie są wolni od błędów. Apollo, jako bóg piękna muzyki i sztuki, zostaje uznany przez króla za gorszego od Marsjasza, co może symbolizować upokorzenie, hańbę i utratę szlachetności. Historia króla Midasa ujawnia także ludzkie słabości i niemożliwość utrzymania sekretu. Pomimo groźby śmierci, sekret zostaje ujawniony przez fryzjera.
Mit o Midasie – motywy literackie
W opisywanych losach legendarnego władcy Frygii można odnaleźć wiele istotnych motywów literackich. W pierwszym micie, który opowiada o złotym dotyku króla, występuje m.in. motyw nagrody, motyw zgubnego bogactwa oraz motyw spełniania marzeń. Kolejnych z nich, który porusza wątek oślich uszu Midasa, zawiera motyw winy i kary, motyw nagrody sprawiedliwego postępowania, a także motyw ujawnionej tajemnicy.