Literatura obyczajowa cieszy się nieustanną popularnością wśród czytelników na całym świecie. Czemu zawdzięcza tak wielkie zainteresowanie? Powieść obyczajowa traktuje o codziennym życiu. Czytelnik z łatwością może się odnaleźć w zabawnych perypetiach bohaterów, rozumie ich dylematy oraz z uwagą śledzi wielowątkowe historie, które potrafią niesamowicie wciągnąć. Czym dokładnie jest powieść obyczajowa? Cechy tego gatunku poznasz w dalszej części tekstu.
Powieść obyczajowa – definicja
Czym dokładnie jest powieść obyczajowa? Cechy zaliczane do najważniejszych to fikcja literacka, obecność narratora (najczęściej trzecioosobowego, wszechwiedzącego), bohaterowie, wielowątkowość i realistyczny świat przedstawiony. W powieści obyczajowej nie szukaj magicznych wydarzeń, podróży w kosmos czy biografii europejskich carów. Z literaturą obyczajową możesz zatopić się w codzienności i różnych jej odcieniach.
Powieść obyczajowa za pomocą bohaterów przedstawia typowe zachowania i postawy dla danej epoki. Chociaż nie powinni się w niej pojawiać historyczni zdobywcy, to w wykreowanych postaciach ukazywane są ważne w danej epoce wartości oraz sposoby postępowania. Dotyczy to również tradycji i zwyczajów oraz zasad społecznych – np. dotyczących wyboru życiowego partnera, prowadzenia akceptowalnego stylu życia w rytm dominujących norm czy wyglądu najważniejszych wydarzeń (np. uroczystości weselnych czy świętowania).
Powieść obyczajowa – przykłady z literatury polskiej i zagranicznej
Niegdysiejsza literatura obyczajowa różni się nieco od utworów współczesnych. Warto jednak po nią sięgać, aby rozwinąć swoje wyobrażenia na temat życia w dawnych czasach. Kultowymi już powieściami obyczajowymi są utwory francuskiego pisarza Honoré de Balzaca. Jeśli chcesz przenieść się do XIX-wiecznego Paryża, poznać perypetie ówczesnych Francuzów, ich rozterki i problemy, jest to wybór dla Ciebie!
W podobnym tonie zostały napisane powieści Emila Zoli (np. Nana, Germinal) czy Gustava Flauberta (Pani Bovary). Autorzy przyglądają się życiu paryskiej klasy wyższej i średniej, opisują wytworne bale, salonowe spotkania i liczne rozrywki, ale i różne – nie zawsze etyczne – sposoby na zdobywanie majątków. W powieściach jest też miejsce dla klas robotniczych i trudów ich codziennego życia, ale i marzeń o lepszej przyszłości.
Wśród polskich powieści bardzo silną pozycję ma Lalka Bolesława Prusa. Jeśli zdarzyło Ci się czytać ją w czasach szkolnych, spróbuj sięgnąć po nią ponownie. Z pewnością odkryjesz tę powieść na nowo. Być może relacje i napięcia między bohaterami zostawią w Tobie zupełnie inne odczucia, niż miało to miejsce w szkole średniej.
Polska literatura kobieca obfituje w lekkie powieści obyczajowe, idealne na wieczorny relaks z filiżanką aromatycznej herbaty lub do czytania na hamaku w czasie wakacji. Kultowe już książki Katarzyny Grocholi cieszyły się olbrzymią popularnością wśród czytelniczek – i nic dziwnego! Judyta, bohaterka Ja wam pokażę! to kobieta w wieku dojrzałym, która przechodzi przez różnorodne życiowe zawiłości. Radzi sobie z nimi w sposób niezwykle zabawny i wzruszający – z pewnością wiele kobiet odnalazło w Judycie kawałeczki siebie.
A może podróż za granicę? Fiodor Dostojewski zabiera czytelnika do carskiej Rosji, wyrażając przy tym mądre refleksje nad kondycją człowieka i jego naturą. Bracia Karamazow to książka, przy której warto zatrzymać się na dłużej i uważnie czerpać z niej mądrość.
Wiesz już, co to powieść obyczajowa oraz znasz przykłady znakomitych dzieł. Nie poprzestawaj jednak na tej liście – wybierz się w literacką podróż i poznaj życie codzienne w różnych krajach i epokach. Doskonała rozrywka gwarantowana!